5. Η μεταφυσική του Έθνους
Το άλλο μέρος του όρου «εθνικομπολσεβικισμός» , δηλαδή το «εθνικό», χρήζει επεξηγήσεως. Ο ίδιος ο όρος «έθνος» απέχει πολύ από το να χαρακτηρισθεί απλός. Υπάρχουν οι βιολογικές, πολιτικές, πολιτιστικές και οικονομικές ερμηνείες. Ο εθνικισμός μπορεί να σημαίνει ταυτόχρονα «φυλετική καθαρότης» ή «εθνική ομοιογένεια» αναδεικνύοντας και την ατομικιστική εδραίωση του ατόμου προκειμένου να επιτύχει τις μέγιστες οικονομικές συνθήκες στον περιορισμένο κοινωνικό και γεωγραφικό χώρο.
Η «εθνική» συνιστώσα του εθνικομπολσεβικισμού (τόσο του ιστορικού εθνικομπολσεβικισμού όσο και του απόλυτου μετα-ιστορικού) είναι όλως ιδιαίτερη. Διαμέσου της ιστορίας οι εθνικομπολσεβικικοί κύκλοι διακρίνονταν για την αυτοκρατορικής, γεωπολιτικής προελεύσεως ερμηνεία του έθνους. Οι οπαδοί του Ustrialov και οι ομόδοξοί τους αριστεροί ευρασιανιστές, ας μην αναφέρουμε και τους Σοβιετικούς εθνικομπολσεβίκους, ερμήνευαν τον «εθνικισμό» ως «υπερεθνικό» σχετιζόμενο με τον γεωπολιτικό μεσσιανισμό, με τον «χώρο αναπτύξεως», με τον πολιτισμό, με το φαινόμενο της ηπειρωτικής εκτάσεως πατρίδας. Στα έργα του Niekisch και τον Γερμανών οπαδών του συναντούμε , επίσης, την ιδέα της ηπειρωτικής αυτοκρατορίας «από το Βλαδιβοστόκ ως το Φλέσσινγκ» και την ιδέα της «τρίτης αυτοκρατορικής μορφής» (Das dritte imperiale Figur).
Σε όλες τις περιπτώσεις το ερώτημα αφορά στην γεωπολιτική και την πολιτιστική ερμηνεία του έθνους, απαλλαγμένες ακόμα και από νύξεις περί φυλετισμού, υπερεθνικισμού ή σκοπούς «εθνικής καθαρότητας»
Αυτή η γεωπολιτική και την πολιτιστική ερμηνεία του έθνους βασίστηκε στον θεμελιώδη γεωπολιτικό δυϊσμό, ο οποίος αρχικά προσδιορίστηκε στα έργα του MacKinder και έπειτα βελτιώθηκε από την σχολή του Haushofer στην Γερμανία και από τους Ρώσους ευρασιανιστές. Η αυτοκρατορική συνένωση των ανατολίτικων εθνών που περιβάλλουν την Ρωσία, η «καρδιογαία», δημιουργεί τον πιθανό ηπειρωτικό σκελετό, που ενισχύεται από την «ιδεοκρατική» επιλογή και την απόρριψη της «πλουτοκρατίας», από τον σοσιαλισμό και την επαναστατική προέλευση εναντίον του καπιταλισμού και της «προόδου».
Είναι σημαντικό ότι ο Niekiesch επέμενε στον ισχυρισμό του ότι το εν Γερμανία «Τρίτο Ράιχ» θα έπρεπε να βασισθεί στην δυνάμει σοσιαλιστική και προτεσταντική Πρωσία, γενετικά και πολιτιστικά συνδεόμενη με την Ρωσία και τον σλαβικό κόσμο, και όχι στην δυτική καθολική Βαυαρία, η οποία έκλινε προς το ρωμαϊκό και καπιταλιστικό πρότυπο4. Μαζί, όμως, με την εκδοχή του «μεγάλου ηπειρωτικού» εθνικισμού, η οποία, παρεμπιπτόντως, συνάδει ακριβώς με ουνιβερσαλιστικές μεσσιανικές αξιώσεις του ιδιόμορφου ρωσικού εθνικισμού, ο οποίος είναι εσχατολογικός και πανανθρώπινος, υπήρχε στον εθνικομπολσεβικισμό και μία στενότερη ερμηνεία του έθνους, η οποία δεν αντιτίθετο στην αυτοκρατορική βαθμίδα, αλλά τον όριζε ακριβέστερα σε ένα χαμηλότερο επίπεδο.
Στην περίπτωση αυτήν το «έθνος» παρουσιαζόταν κατά τρόπο ανάλογο με αυτόν που οι Ρώσοι ναροντνικοί αντιλαμβάνονταν την έννοια narod (λαός, έθνος), δηλαδή ως κάτι οργανικό, ολιστικό, με μία ουσία που δεν ενέδιδε σε κάποια ανατομική υποδιαίρεση, που είχε την δική της ξεχωριστή μοίρα και μοναδική δομή.
Σύμφωνα με το Παραδοσιακό Δόγμα, σε κάθε άγγελο, σε κάθε ουράνια οντότητα έχει ανατεθεί η φροντίδα κάθε έθνους στην Γή. Ο άγγελος αυτός αποτελεί την δοτή ιστορική ουσία του έθνους, καθώς βρίσκεται εκτός χρόνου και χώρου, αλλά διαρκώς παρών σε όλες τις περιπέτειες του έθνους. Ο μυστικισμός ενός έθνους βασίζεται σε αυτό. Ο άγγελος ενός έθνους δεν αποτελεί κάτι ασαφές ή συναισθηματικό, ακαθόριστα θολό. Είναι ένα διανοητικό, ακτινοβόλο όν, «η σκέψη του Θεού», όπως το προσδιόρισε ο Gerder. Μπορεί κάποιος να εντοπίσει την δομή του στα ιστορικά επιτεύγματα του έθνους, στους κοινωνικούς και θρησκευτικούς θεσμούς, που χαρακτηρίζουν το έθνος, στην εθνική κουλτούρα. Όλη η ουσία της υποθέσεως της εθνικής ιστορίας είναι μόνον το κείμενος αφήγησης περί της ποιότητας και της μορφής αυτού του φωτεινού εθνικού αγγέλου. Στην παραδοσιακή κοινωνία ο εθνικός άγγελος συνήθιζε να έχει μία προσωποποιημένη έκφραση σε «θεϊκούς» βασιλείς, μεγάλους ήρωες, ιερείς και αγίους. Όντας, όμως, υπερ-ανθρώπινη πραγματικότητα, ο άγγελος αυτός δεν εξαρτάται από τον ανθρώπινο κομιστή. Μετά από την πτώση των μοναρχικών δυναστειών, επομένως, μπορεί να ενσαρκωθεί σε μία συλλογική μορφή, για παράδειγμα, ως ένα τάγμα, μία τάξη ή ακόμα ως ένα κόμμα.
Το «έθνος», λοιπόν, ως μία μεταφυσική κατηγορία δεν συνταυτίζεται με το συμπαγές πλήθος ατόμων του ίδιου αίματος, πολιτισμού και γλώσσας, αλλά με την μυστηριώδη αγγελική προσωπικότητα, εμφανιζόμενη διαμέσου της ιστορίας. Αποτελεί το ανάλογο της Απόλυτης Ιδέας του Hegel, αλλά σε μικροσκοπική μορφή. Είναι η εθνική διάνοια, που έχει αποξενωθεί στο πλήθος των ατόμων και έχει συγκεντρωθεί στην ελίτ του έθνους (στην συνειδητή, «απονευρωμένη» μορφή) κατά την διάρκεια εσχατολογικών ιστορικών περιόδων.
Εδώ φτάνουμε σε ένα πολύ σημαντικό σημείο: αυτές οι δύο ερμηνείες του έθνους, εξίσου αποδεκτές από την εθνικομπολσεβικική ιδεολογία, έχουν έναν κοινό τόπο, το μαγικό σημείο, όπου συνδυάζονται όλα μαζί. Το ζήτημα τίθεται για την Ρωσία και την ιστορική της αποστολή. Είναι ξεκάθαρο ότι στον γερμανικό εθνικομπολσεβικισμό η ρωσοφιλία αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο , επί του οποίου βασίζονταν οι γεωπολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές απόψεις τους. Η ρωσική και σε μεγαλύτερο βαθμό η σοβιετική ερμηνεία του ρωσικού έθνους ως μία ανοικτή μυστικιστική κοινότητα, προορισμένη να φέρει το φώς της σωτηρίας και της αλήθειας σε ολόκληρο τον κόσμο όταν θα βρισκόμαστε στο τέλος του χρόνου, συναντά και τις μεγάλες ηπειρωτικές και τις ιστορικές, πολιτισμικές όψεις του έθνους. Ο ρωσικός και ο σοβιετικός εθνικισμός στην περίπτωση αυτήν μετατρέπονται στο ιδεολογικό πρίσμα του εθνικομπολσεβικισμού όχι μόνον εντός των πλαισίων της Ρωσίας και της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά, επίσης, και σε πλανητικό επίπεδο. Ο άγγελος της Ρωσίας ανακαλύπτεται ως ολοκληρωμένος άγγελος, ως ένα ακτινοβόλο όν, το οποίο αναζητά να ενώσει τελεολογικά εντός αυτού και άλλα αγγελικά όντα, δίχως να ακυρώνει την ατομικότητά τους, αλλά ανυψώνοντάς την στα συμπαντικά αυτοκρατορικά επίπεδα. Διόλου τυχαίο το ότι ο Erich Mueller, συνεργάτης και ιεραπόστολος του Ernst Niekisch, έγραψε στο βιβλίο του «Εθνικομπολσεβικισμός»: «Εάν το πρώτο Ράιχ ήταν καθολικό και το δεύτερο ήταν προτεσταντικό, το τρίτο Ράιχ θα έπρεπε να είναι ορθόδοξο». Ορθόδοξο και σοβιετικό ταυτόχρονα.
Συναντάμε εν προκειμένω το πολύ ενδιαφέρον ζήτημα. Διότι οι άγγελοι κάθε έθνους αποτελούν διαφορετικές οντότητες, την μοίρα κάθε έθνους στην διάρκεια της ιστορίας και αντιστοίχως οι κοινωνικοί, πολιτικοί και θρησκευτικοί θεσμοί αντανακλούν το σχήμα διατάξεων δυνάμεων στο ίδιο το αγγελικό πεδίο. Είναι εκπληκτικό, αλλά αυτή η απολύτως θρησκευτική ιδέα υποστηρίζεται λαμπρά από γεωπολιτικές μελέτες, που καταδεικνύουν την αλληλοσυσχέτιση μεταξύ γεωγραφικών και τοπογραφικών συνθηκών με τον πολιτισμό, την ψυχολογία, ακόμη και τις κοινωνικές και πολιτικές προτιμήσεις ενός έθνους. Με τον τρόπον αυτόν εξηγείται προοδευτικά ο δϋισμός μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, με αντίγραφό του τον εθνικό δυισμό: η ήπειρος, η «ιδεοκρατική» Ρωσία (ο σλαβικός κόσμος μαζί με άλλα ευρασιατικά έθνη) εναντίον της νησιωτικής, «πλουτοκρατικής» αγγλοσαξωνικής Δύσεως. Την αληθή φύση του «Την αληθή φύση του «αγγέλου» του Καπιταλισμού (στην Παράδοση το όνομα αυτού είναι «Μαμμωνάς») μπορείς κάποιος εύκολα να μαντεύσει…
Η «εθνική» συνιστώσα του εθνικομπολσεβικισμού (τόσο του ιστορικού εθνικομπολσεβικισμού όσο και του απόλυτου μετα-ιστορικού) είναι όλως ιδιαίτερη. Διαμέσου της ιστορίας οι εθνικομπολσεβικικοί κύκλοι διακρίνονταν για την αυτοκρατορικής, γεωπολιτικής προελεύσεως ερμηνεία του έθνους. Οι οπαδοί του Ustrialov και οι ομόδοξοί τους αριστεροί ευρασιανιστές, ας μην αναφέρουμε και τους Σοβιετικούς εθνικομπολσεβίκους, ερμήνευαν τον «εθνικισμό» ως «υπερεθνικό» σχετιζόμενο με τον γεωπολιτικό μεσσιανισμό, με τον «χώρο αναπτύξεως», με τον πολιτισμό, με το φαινόμενο της ηπειρωτικής εκτάσεως πατρίδας. Στα έργα του Niekisch και τον Γερμανών οπαδών του συναντούμε , επίσης, την ιδέα της ηπειρωτικής αυτοκρατορίας «από το Βλαδιβοστόκ ως το Φλέσσινγκ» και την ιδέα της «τρίτης αυτοκρατορικής μορφής» (Das dritte imperiale Figur).
Σε όλες τις περιπτώσεις το ερώτημα αφορά στην γεωπολιτική και την πολιτιστική ερμηνεία του έθνους, απαλλαγμένες ακόμα και από νύξεις περί φυλετισμού, υπερεθνικισμού ή σκοπούς «εθνικής καθαρότητας»
Αυτή η γεωπολιτική και την πολιτιστική ερμηνεία του έθνους βασίστηκε στον θεμελιώδη γεωπολιτικό δυϊσμό, ο οποίος αρχικά προσδιορίστηκε στα έργα του MacKinder και έπειτα βελτιώθηκε από την σχολή του Haushofer στην Γερμανία και από τους Ρώσους ευρασιανιστές. Η αυτοκρατορική συνένωση των ανατολίτικων εθνών που περιβάλλουν την Ρωσία, η «καρδιογαία», δημιουργεί τον πιθανό ηπειρωτικό σκελετό, που ενισχύεται από την «ιδεοκρατική» επιλογή και την απόρριψη της «πλουτοκρατίας», από τον σοσιαλισμό και την επαναστατική προέλευση εναντίον του καπιταλισμού και της «προόδου».
Είναι σημαντικό ότι ο Niekiesch επέμενε στον ισχυρισμό του ότι το εν Γερμανία «Τρίτο Ράιχ» θα έπρεπε να βασισθεί στην δυνάμει σοσιαλιστική και προτεσταντική Πρωσία, γενετικά και πολιτιστικά συνδεόμενη με την Ρωσία και τον σλαβικό κόσμο, και όχι στην δυτική καθολική Βαυαρία, η οποία έκλινε προς το ρωμαϊκό και καπιταλιστικό πρότυπο4. Μαζί, όμως, με την εκδοχή του «μεγάλου ηπειρωτικού» εθνικισμού, η οποία, παρεμπιπτόντως, συνάδει ακριβώς με ουνιβερσαλιστικές μεσσιανικές αξιώσεις του ιδιόμορφου ρωσικού εθνικισμού, ο οποίος είναι εσχατολογικός και πανανθρώπινος, υπήρχε στον εθνικομπολσεβικισμό και μία στενότερη ερμηνεία του έθνους, η οποία δεν αντιτίθετο στην αυτοκρατορική βαθμίδα, αλλά τον όριζε ακριβέστερα σε ένα χαμηλότερο επίπεδο.
Στην περίπτωση αυτήν το «έθνος» παρουσιαζόταν κατά τρόπο ανάλογο με αυτόν που οι Ρώσοι ναροντνικοί αντιλαμβάνονταν την έννοια narod (λαός, έθνος), δηλαδή ως κάτι οργανικό, ολιστικό, με μία ουσία που δεν ενέδιδε σε κάποια ανατομική υποδιαίρεση, που είχε την δική της ξεχωριστή μοίρα και μοναδική δομή.
Σύμφωνα με το Παραδοσιακό Δόγμα, σε κάθε άγγελο, σε κάθε ουράνια οντότητα έχει ανατεθεί η φροντίδα κάθε έθνους στην Γή. Ο άγγελος αυτός αποτελεί την δοτή ιστορική ουσία του έθνους, καθώς βρίσκεται εκτός χρόνου και χώρου, αλλά διαρκώς παρών σε όλες τις περιπέτειες του έθνους. Ο μυστικισμός ενός έθνους βασίζεται σε αυτό. Ο άγγελος ενός έθνους δεν αποτελεί κάτι ασαφές ή συναισθηματικό, ακαθόριστα θολό. Είναι ένα διανοητικό, ακτινοβόλο όν, «η σκέψη του Θεού», όπως το προσδιόρισε ο Gerder. Μπορεί κάποιος να εντοπίσει την δομή του στα ιστορικά επιτεύγματα του έθνους, στους κοινωνικούς και θρησκευτικούς θεσμούς, που χαρακτηρίζουν το έθνος, στην εθνική κουλτούρα. Όλη η ουσία της υποθέσεως της εθνικής ιστορίας είναι μόνον το κείμενος αφήγησης περί της ποιότητας και της μορφής αυτού του φωτεινού εθνικού αγγέλου. Στην παραδοσιακή κοινωνία ο εθνικός άγγελος συνήθιζε να έχει μία προσωποποιημένη έκφραση σε «θεϊκούς» βασιλείς, μεγάλους ήρωες, ιερείς και αγίους. Όντας, όμως, υπερ-ανθρώπινη πραγματικότητα, ο άγγελος αυτός δεν εξαρτάται από τον ανθρώπινο κομιστή. Μετά από την πτώση των μοναρχικών δυναστειών, επομένως, μπορεί να ενσαρκωθεί σε μία συλλογική μορφή, για παράδειγμα, ως ένα τάγμα, μία τάξη ή ακόμα ως ένα κόμμα.
Το «έθνος», λοιπόν, ως μία μεταφυσική κατηγορία δεν συνταυτίζεται με το συμπαγές πλήθος ατόμων του ίδιου αίματος, πολιτισμού και γλώσσας, αλλά με την μυστηριώδη αγγελική προσωπικότητα, εμφανιζόμενη διαμέσου της ιστορίας. Αποτελεί το ανάλογο της Απόλυτης Ιδέας του Hegel, αλλά σε μικροσκοπική μορφή. Είναι η εθνική διάνοια, που έχει αποξενωθεί στο πλήθος των ατόμων και έχει συγκεντρωθεί στην ελίτ του έθνους (στην συνειδητή, «απονευρωμένη» μορφή) κατά την διάρκεια εσχατολογικών ιστορικών περιόδων.
Εδώ φτάνουμε σε ένα πολύ σημαντικό σημείο: αυτές οι δύο ερμηνείες του έθνους, εξίσου αποδεκτές από την εθνικομπολσεβικική ιδεολογία, έχουν έναν κοινό τόπο, το μαγικό σημείο, όπου συνδυάζονται όλα μαζί. Το ζήτημα τίθεται για την Ρωσία και την ιστορική της αποστολή. Είναι ξεκάθαρο ότι στον γερμανικό εθνικομπολσεβικισμό η ρωσοφιλία αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο , επί του οποίου βασίζονταν οι γεωπολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές απόψεις τους. Η ρωσική και σε μεγαλύτερο βαθμό η σοβιετική ερμηνεία του ρωσικού έθνους ως μία ανοικτή μυστικιστική κοινότητα, προορισμένη να φέρει το φώς της σωτηρίας και της αλήθειας σε ολόκληρο τον κόσμο όταν θα βρισκόμαστε στο τέλος του χρόνου, συναντά και τις μεγάλες ηπειρωτικές και τις ιστορικές, πολιτισμικές όψεις του έθνους. Ο ρωσικός και ο σοβιετικός εθνικισμός στην περίπτωση αυτήν μετατρέπονται στο ιδεολογικό πρίσμα του εθνικομπολσεβικισμού όχι μόνον εντός των πλαισίων της Ρωσίας και της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά, επίσης, και σε πλανητικό επίπεδο. Ο άγγελος της Ρωσίας ανακαλύπτεται ως ολοκληρωμένος άγγελος, ως ένα ακτινοβόλο όν, το οποίο αναζητά να ενώσει τελεολογικά εντός αυτού και άλλα αγγελικά όντα, δίχως να ακυρώνει την ατομικότητά τους, αλλά ανυψώνοντάς την στα συμπαντικά αυτοκρατορικά επίπεδα. Διόλου τυχαίο το ότι ο Erich Mueller, συνεργάτης και ιεραπόστολος του Ernst Niekisch, έγραψε στο βιβλίο του «Εθνικομπολσεβικισμός»: «Εάν το πρώτο Ράιχ ήταν καθολικό και το δεύτερο ήταν προτεσταντικό, το τρίτο Ράιχ θα έπρεπε να είναι ορθόδοξο». Ορθόδοξο και σοβιετικό ταυτόχρονα.
Συναντάμε εν προκειμένω το πολύ ενδιαφέρον ζήτημα. Διότι οι άγγελοι κάθε έθνους αποτελούν διαφορετικές οντότητες, την μοίρα κάθε έθνους στην διάρκεια της ιστορίας και αντιστοίχως οι κοινωνικοί, πολιτικοί και θρησκευτικοί θεσμοί αντανακλούν το σχήμα διατάξεων δυνάμεων στο ίδιο το αγγελικό πεδίο. Είναι εκπληκτικό, αλλά αυτή η απολύτως θρησκευτική ιδέα υποστηρίζεται λαμπρά από γεωπολιτικές μελέτες, που καταδεικνύουν την αλληλοσυσχέτιση μεταξύ γεωγραφικών και τοπογραφικών συνθηκών με τον πολιτισμό, την ψυχολογία, ακόμη και τις κοινωνικές και πολιτικές προτιμήσεις ενός έθνους. Με τον τρόπον αυτόν εξηγείται προοδευτικά ο δϋισμός μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, με αντίγραφό του τον εθνικό δυισμό: η ήπειρος, η «ιδεοκρατική» Ρωσία (ο σλαβικός κόσμος μαζί με άλλα ευρασιατικά έθνη) εναντίον της νησιωτικής, «πλουτοκρατικής» αγγλοσαξωνικής Δύσεως. Την αληθή φύση του «Την αληθή φύση του «αγγέλου» του Καπιταλισμού (στην Παράδοση το όνομα αυτού είναι «Μαμμωνάς») μπορείς κάποιος εύκολα να μαντεύσει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου